Монголд ээжийнхээ тухай дуулаагүй яруу найрагч байхгүй
Санктпетербургийн их сургууль
Дорно дахины хүрээлэн, монголч эрдэмтэн,
дэд доктор М.П.Петрова
/"Утга Зохиол Урлаг" сонин 2001 оны 4-р сар/
Дорно дахины хүрээлэн, монголч эрдэмтэн,
дэд доктор М.П.Петрова
/"Утга Зохиол Урлаг" сонин 2001 оны 4-р сар/
Монголын орчин үеийн уянгын уран зохиолын үндэсний онцлог байдлын нэг илрэл нь эхийн тухай шүлгүүд өргөн дэлгэрсэн байдаг явдал юм. Энэ сэдэв нь уламжлалаа даган Монголын эртний утга зохиол, аман зохиолоос орчин үеийн яруу найрагт ч шингэн оржээ. Эхийгээ өрөвдөн хайрлах, хайр сэтгэл бол Монголчуудын үндэсний нэг түгээмэл шинж юм.
... Монголын яруу найрагчид үр хүүхдээ гэсэн эхийн сэтгэл, ээжийгээ гэсэн хүүхдийн сэтгэлийг дүрслэн үзүүлэхийн тулд Монголын утга зохиол, аман зохиолд уламжлагдан хэрэглэгдэж ирсэн ингэн тэмээ, ботгоны дүр байдлыг олонтаа хэрэглэсэн байдаг. Энэ дүрслэлийг яруу найрагч Ц.Түмэнбаяр ашиглажээ.
... Царцаа ч ангам говийн хуурай салхийг залгилж
Цариг цагаан ботго мөгөөрсөө хаттал уйлна.
Тогооны нэрмэл гэмээр гашуун хар нулимсанд
Тормогор нүд нь живэн холын уулс бүрэлзэнэ
Эхээсээ хагацсан ботго энэрэл эрэн энэлэхдээ
Элс сайран дээгүүр тавгаа хорстол таваргана
Өнчин ганц зүрхний шарх сэдрээн буйлж
Өр нимгэн сэтгэлийг шаналлаар зүсэн тэшүүлнэ.
Хүү ээжээсээ хагацан үлдэх цаг ирж, эх нь өөд болж, хүүгийнхээ амьдралын замыг гийгүүлэх гэж од болон хувирч байна. Үүгээрээ Түмэнбаяр амилуулан дүрслэх аргийг ашиглажээ.
... Цагийн эргэлтээр ээж нь мөнх бусыг үзлээ ч
Цаглашгүй хайр минь үрээ л гэсэн үлдэнэ
Газар тэнгэрийн хязгаарт ээж нь үрээ харах гэж
Гал халуун хайраар цолмон болж мандана... хэмээн дүрсэлсэн байна. ... Эдгээр шүлэг нь хэв маягаараа ихэвчлэн баяр хөөртэй, уламжлалт дүрслэл харьцуулал, чимэг зүйрлэл элбэгтэй байдаг. Эхийн тухай шүлэгт монголчуудын үндэсний онцлог шинж байдал түгээмэл тусгагдсан байдаг нь дээрх шүлгээс харагдаж байна.
... Монголын яруу найрагчид үр хүүхдээ гэсэн эхийн сэтгэл, ээжийгээ гэсэн хүүхдийн сэтгэлийг дүрслэн үзүүлэхийн тулд Монголын утга зохиол, аман зохиолд уламжлагдан хэрэглэгдэж ирсэн ингэн тэмээ, ботгоны дүр байдлыг олонтаа хэрэглэсэн байдаг. Энэ дүрслэлийг яруу найрагч Ц.Түмэнбаяр ашиглажээ.
... Царцаа ч ангам говийн хуурай салхийг залгилж
Цариг цагаан ботго мөгөөрсөө хаттал уйлна.
Тогооны нэрмэл гэмээр гашуун хар нулимсанд
Тормогор нүд нь живэн холын уулс бүрэлзэнэ
Эхээсээ хагацсан ботго энэрэл эрэн энэлэхдээ
Элс сайран дээгүүр тавгаа хорстол таваргана
Өнчин ганц зүрхний шарх сэдрээн буйлж
Өр нимгэн сэтгэлийг шаналлаар зүсэн тэшүүлнэ.
Хүү ээжээсээ хагацан үлдэх цаг ирж, эх нь өөд болж, хүүгийнхээ амьдралын замыг гийгүүлэх гэж од болон хувирч байна. Үүгээрээ Түмэнбаяр амилуулан дүрслэх аргийг ашиглажээ.
... Цагийн эргэлтээр ээж нь мөнх бусыг үзлээ ч
Цаглашгүй хайр минь үрээ л гэсэн үлдэнэ
Газар тэнгэрийн хязгаарт ээж нь үрээ харах гэж
Гал халуун хайраар цолмон болж мандана... хэмээн дүрсэлсэн байна. ... Эдгээр шүлэг нь хэв маягаараа ихэвчлэн баяр хөөртэй, уламжлалт дүрслэл харьцуулал, чимэг зүйрлэл элбэгтэй байдаг. Эхийн тухай шүлэгт монголчуудын үндэсний онцлог шинж байдал түгээмэл тусгагдсан байдаг нь дээрх шүлгээс харагдаж байна.
Орчуулсан Ч.Лхагва
6:10 AM
|
Labels:
2000 - 2009,
Судлал шүүмжлэл
|
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
- 1980 - 1989
- 1990 - 1999
- 2000 - 2009
- 2010 - 2011
- 2012-2013
- Аян замын тэмдэглэл
- Го.Дашням
- Гэрэл зураг
- Дурсамж
- Дуу
- Дууны үг
- Дүрс бичлэгүүд
- Жүжиг
- З.Эрдэнэбат
- ЗАРЛАЛ
- Зохиолууд
- Зохиолууд - Хятад хэл дээр (Stories in Chinese)
- Зохиолууд (Cолонгос хэл дээр) - Stories in Korean
- Зохиолууд (Англи хэлээр) - Stories in English
- Зохиолууд (Англи хэлээр) -Poem's in English
- Зохиолууд (Монгол хэлээр)
- Зохиолууд (Орос хэл дээр)
- Кино бүтээлүүд
- Мэдээ
- Нийтлэл
- Ном
- Судлал шүүмжлэл
- Судлал шүүмжлэл (Орос хэл дээр)
- Хобби
- Хөгжим
- Шүлгүүд (Орос хэл дээр)
- Шүлэг
- Ярилцлага
- Яруу Найраг
- Д.Пүрэвдорж
- Б.Мөнхболд /хөгжмийн зохиолч/
- Калиграфчин Ц.Бямбажав
- Ш.Өлзийбаяр
- Хөх Гацуурхан Театр
- Газарзүй
- Монгол бичиг
- Зураач Д.Бадам
- Д,Сумъяа
- Үүлэн бор
- Их Мянгат
- Д.Наранцогт
- Мэдээллийн шилдэг сайт
- Адаацаг
- aaaz
- Говь талын эгшиглэн
- Р. Чойном
- Го. Аким
- З. Эрдэнэбат
- Я.Баяраа
- Найман залуу
- Галаарид
- Бадамжав
- Баярхүүгийн Ичинхорлоо
- Сүхзориг
- Болор-Эрдэнэ
- Гантулга
- Монголын Зохиолчдын Эвлэл
- Ш.Баатар
Хубилай хааны хаврын хотод
Танилцуулга
Арван жилийн 47-р сургуульд дунд боловсрол эзэмшин, Холбооны техниккумыг радио электроникийн техникч мэргэжлээр төгссөн. 1998 онд МУИС-ийн Монгол судлалын сургуульд уран зохиол хэл шинжлэлийн мастер зэргийг хамгаалсан.
Шагнал
- Нацагдоржийн нэрэмжит шагнал 2006 он
- Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал 1999 он
- Удвал сангийн нэрэмжит шагнал 2008
- Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал 1999 он
- Удвал сангийн нэрэмжит шагнал 2008
- С.Буянэнмэхийн нэрэмжит шагнал 2009 он
- Утгын чимэг богино өгүүллэгийн наадамд оролцож 12 удаа эхний байруудад шалгарсан.
- Оны шилдэг бүтээл шалгаруулах "Алтан өд-2011" шагналт
- Утгын чимэг богино өгүүллэгийн наадамд оролцож 12 удаа эхний байруудад шалгарсан.
- Оны шилдэг бүтээл шалгаруулах "Алтан өд-2011" шагналт
Ном
- 2012 он - Дөргөнэ хатны алтан зоос
- 2010 он - Цагаан сүүний домог (Англи хэл дээр)
- 2009 он - Нар хурайлсан хийморь
- 2007 он - Шөнийн танго
- 2005 он - Тэнгэрийн зүүд
- 2005 он - Согоо суман
- 2002 он - Өнчин чавхдас дуулдаггүй
- 1998 он - Мэргэнд буусан чоно
- 1993 он - Удган
- 1987 он - Толгодын шивнээ
- 1985 он - Хараацайн жигүүр
Тайз, дэлгэцийн бүтээлүүд
- 2009 он - "Нүцгэн натур" уран сайхны кино
- 2011 он - Хурдан том болмоор байна
- 2011 он - "Тусгаар тогтнолын төлөө" теле жүжиг
- 1999 он - Тэнгэр мэднэ кино
- 2000 он - Нохойтой нөхцсөн бүсгүй кино
- 2000 он - Цагаан сүүний домог кино
- 2003 он - Мэргэнд буусан чоно балет
- 2008 он - Уулын бяцхан зоргол хүүхдийн балет
Холбоо барих
Хаяг: Монгол, Улаанбаатар хот, "Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн Ордон", 210 тоот
Шуудангийн хайрцаг: 54/210620A, Улаанбаатар хот, Монгол Улс
Телефон утас/факс: 976 - 11 - 310333
Утас: 976 - 99249466
Мэйл: tumenbayar_59@yahoo.com
Вэб: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
Шуудангийн хайрцаг: 54/210620A, Улаанбаатар хот, Монгол Улс
Телефон утас/факс: 976 - 11 - 310333
Утас: 976 - 99249466
Мэйл: tumenbayar_59@yahoo.com
Вэб: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
Books
1985 - “Sparrow wing” poems
1987 - “Whisper of hills” stories.
1993 - “Shaman” stories
1999 - “The wolf in divination” stories
2000 - “One string makes no voice” stories
2000 - “The legend of egg stone” stories
2005 - “Horse like deer” stories
2005 - “Heaven’s dream” poems
2007 - “Night tango” stories
1987 - “Whisper of hills” stories.
1993 - “Shaman” stories
1999 - “The wolf in divination” stories
2000 - “One string makes no voice” stories
2000 - “The legend of egg stone” stories
2005 - “Horse like deer” stories
2005 - “Heaven’s dream” poems
2007 - “Night tango” stories
2010 - “Tale about mother's milk” stories in English
Movies
1988: “The routine to meeting”
1999: “Heaven knows”
2000: “The girl coming together with dog”
2000: “Legend of white milk”
1999: “Heaven knows”
2000: “The girl coming together with dog”
2000: “Legend of white milk”
Plays
2003: “The wolf in divination “modern ballet
2005: “The log of love” modern dance in nature
2005: Solo show under the topic “The wolf in divination”
2005: “The log of love” modern dance in nature
2005: Solo show under the topic “The wolf in divination”
Songs
“Inseparable heart” music by Enkhbayar
“Lost lottery” by Erdenesukh
“Whose child” by Erdenesukh
“Locked door” by Erdenesukh
“Mother’s milk” by Purevkhuu
“For my spouse” by Enkhbayar
“Praying “ by Enkhbayar
“Cradle song” by Purebkhuu
“Mongol Ger” by Ser-Od
“Let’s dance around bonfire” by Battumur
"Blue wolf of the steppe, I love you" By SH. Ulziibayar
“Lost lottery” by Erdenesukh
“Whose child” by Erdenesukh
“Locked door” by Erdenesukh
“Mother’s milk” by Purevkhuu
“For my spouse” by Enkhbayar
“Praying “ by Enkhbayar
“Cradle song” by Purebkhuu
“Mongol Ger” by Ser-Od
“Let’s dance around bonfire” by Battumur
"Blue wolf of the steppe, I love you" By SH. Ulziibayar
Prizes and place winning in contests
1998: Prize by the Union of Mongolian Writers.
2004: “Honorary labor medal” high prize by the state.
2006: The Natsagdorj prizewinner
2009: The S.Buyannemekh prizewinner
“Delicacy of meaning” state contest of short stories
1989: Movie “The routine to meeting” won the second place in the contest of movie writing organized by Mongolian Railroad.
1993: “The best of tea” 1st and 2nd places
1994: “The legend of inscribed rock” 2nd place
1996: “Heaven’s dream” 3rd place
1997: “Solitude” 3rd place
2000: “Gold coin of queen Turkina” 3rd place
2005: “Uraliin tes mod” 2nd place
1998: “The fellow in white shirt” 1st place in the contest of short stories dedicated to 360th anniversary of Ulaanbaatar
2003: “Thirsty horse” 2nd place in the state contest of short stories.
2006: “Gun galuutai” 4nd place in the state contest of short stories.
“Golden feather” the contest of the best works
2001: “Lonely musician” the best
2002: “The wolf in divination” modern ballet as the best
2003: “Journey without return ticket” the best
2004: “The site of death” the best
2005: “Horse like deer” the best
2004: “Honorary labor medal” high prize by the state.
2006: The Natsagdorj prizewinner
2009: The S.Buyannemekh prizewinner
“Delicacy of meaning” state contest of short stories
1989: Movie “The routine to meeting” won the second place in the contest of movie writing organized by Mongolian Railroad.
1993: “The best of tea” 1st and 2nd places
1994: “The legend of inscribed rock” 2nd place
1996: “Heaven’s dream” 3rd place
1997: “Solitude” 3rd place
2000: “Gold coin of queen Turkina” 3rd place
2005: “Uraliin tes mod” 2nd place
1998: “The fellow in white shirt” 1st place in the contest of short stories dedicated to 360th anniversary of Ulaanbaatar
2003: “Thirsty horse” 2nd place in the state contest of short stories.
2006: “Gun galuutai” 4nd place in the state contest of short stories.
“Golden feather” the contest of the best works
2001: “Lonely musician” the best
2002: “The wolf in divination” modern ballet as the best
2003: “Journey without return ticket” the best
2004: “The site of death” the best
2005: “Horse like deer” the best
Contact
Address: Mongolia, Ulaanbaatar, Building of the Union of Mongolian writers, room 210
Post address: P.O.Box-54/210620A. Ulaanbaatar, Mongolia.
Tel/fax: 976-11-310333
Mobile: 976-99249466
Email: tumenbayar_59@yahoo.com
Web: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
Post address: P.O.Box-54/210620A. Ulaanbaatar, Mongolia.
Tel/fax: 976-11-310333
Mobile: 976-99249466
Email: tumenbayar_59@yahoo.com
Web: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
0 comments:
Post a Comment