Мэргэнд буусан чоно: АМЕРИК ЦЭРГҮҮД АМИА ХОРЛОСООР....

АМЕРИК ЦЭРГҮҮД АМИА ХОРЛОСООР....

АНУ-ын Зэвсэгт хүчинд алба хаагчидын амиа хорлох явдал 2012 оноос 15% аар өсчээ. Пентагоны удирдлагууд цэргийнхний амиа хорлох явдалыг багасгах зүйл бүрийн арга хэмжээ авсан ч цэргүүд байлдааны ажиллагаанд оролцсонтой бараг адил тоогоор амиа хорлож байгааг хүлээн зөвшөөрсөн байна. Орчин үеийн дайн нь цахим техник хэрэгслийн тусаламжтайгаар явагддаг дайн болж, байлдааны ажиллагаaнд нисгэгчгүй онгоц, робот техникүүдийг өргөн ашиглах замаар цэрэг техникийн хохирлыг үлэмж багасгасан гэх боловч Америк цэргийн амиа хорлолт багасахгүй байна.

АНУ-ын Батлах Хамгаалах Департментын цахим хуудсанд нийтлэснээр бол 2012 оны байдлаар байлдааны ажиллагааны явцад 177 хүн амь үрэгдсэн бол тулаанаас гадуур 126 хүн амиа хорлосон гэж бичжээ. 2011 оны сүүлчийн мэдээгээр тулалдаанд 165 цэрэг амь үрэгдсэн бол тулалдаанаас гадуур 118 хүн амиа хорложээ. 2011 онд нийт 301 цэрэг амиа хорлосон бол 2012 он 349 цэрэг амиа хорлож 15% -оор өссөн байна. АП (Асошеитэд Пресс) агенлагийн мэдээгээр бол 2012 онд амиа хорлосон цэргийн тоо мөн онд Афганистанд байлдааны ажиллагаанд оролцож яваад амиа алдсан цэргүүдээс давсан байна. Нийт 295 цэрэг амиа хорложээ.

Нийт 562 мянган хүний бүрэлдэхүүнтэй дэлхийд хамгийн том армийн нэг АНУ-ын зэвсэгт хүчин дэх амиа хорлолтын тоо мөн том тоо гарч байгаа юм. 100 мянган цэрэг тутамд 32 цэрэг амиа хорлож байгаа ажээ.

Тэнгисийн цэрэг нийт 202 мянган хүнтэй бол 100000 хүн тутамд 24 нь амиа хорлож байна гэсэн тоо гарчээ. Тэнгисийн явган цэрэг 323000, цэргийн нисэх хүчин 330000 хүнтэй бол 100000 хүн тутамд 18 цэргийн албан хаагч амиа хорлож байгаа тоо гарчээ.

2012 онд амиа хорлосон байдлыг цэргийн төрөл салбараар жагсаавал:

-Хуурай замын цэрэг - 182,

-Tэнгийсийн цэрэг - 48,

-Tэнгисийн явган цэрэг - 60,

-Цэргийн нисэх хүчинд 59 албан хаагч амиа хорлосон хэмээн бүртгэгджээ.

Энэ нь 17-оос 60 насны энгийн хүмүүсийн амиа хорлолттой дөхөж очиж байгаа аж. Энгийн хүмүүсийн хувьд 100000 хүн тутамд 25 байгаа бол цэргийн албан хаагчидын тоо 24-т хүрч байгаа аж. Амиа хорлож байгаа цэргүүдийн ихэнх нь Коллежийн боловсролоос доогуур боловсролтой байсан байна. Тэд өөрсдийн эзэмшиж буй галт зэвсэгээ ашиглан амиа хорлодог болох нь тогтоогджээ.

Пентагон амиа хорлох явдалыг багасгахын тулд олон арга хэмжээ авч байгаагийн нэг нь Амиа Хорлохоос Урьдчилан Сэргийлэх Төв юм. Энэ төвд тухайн цэрэг болон түүний гэр бүлийнхэн жилийн 365 хоног, 7 өдөр, 24 цагийн аль ч үед хандах боломжийг бүрдүүлжээ.

Мөн амиа хорлох санаа төрсөн цэргүүд ашиглаж болох, тэрхүү бодлыг нь арилгах үйлчилгээтэй хамарт шүрших шингэнийг тавьж олгодог байна. Гэвч энэ бүхэн тус нэмэрээ өгөх нь бага аж.

Юта хот дахь Нийгмийн Сэтгэл Судлалын Ухааны Коллеж-ийн тэнхимийн эрхлэгч Девид Рудд цэргийнхний алиа хорлолтын талаар судалгаа хийдэг нэгэн, АП агентлагт өгсөн ярилцалагадаа "энэ явдал цаашид улам л ихсэх хандлагатай байна" гэжээ. Рyдд цааш нь хэлэхдээ: - Ирак болон Афганистанд алба хааж байгаа цэргүүдийн амиа хорлож байгаагийн шалтгаан нь депресс, архи уух, цэргийнхэнд зориулсан эм бэлдмэлийг ихээр хэрэглэх, ар гэрийн харилцаа, санхүүгийнх нь байдал, хуулийн хэрэгжилт муугаас болж байна гэсэн байна.

Цэргээс халагдаж ирсэн дайчдын амиа хорлолт яг алба хааж байгаагаасаа бас давдаг аж. Халагдсан Дайчидад Туслах Байгууллагын гаргасан мэдээгээр өнгөрсөн онд 80 минут тутамд 18 халагдсан дайчин амиа хорлож байгаа тоо гарчээ.

Батлан Хамгаалахын сайд Лион Паннетта 2012 оны 7 дугаар сард Пентагон болон халагдсан Дайчидад Туслах байгууллагын хамтарсан хуралдаан дээр: "Хичнээн хичээл зүтгэл гаргаад ч, анхаарал халамж тавиад ч энэхүү амиа хорлох явдал эмгэнэлтэйгээр ихэсч байгаад санаа зовж байна" хэмээн хэлсэн байна.

Үүн дээр нэмж хэлэхэд АНУ-ын цэргийн зардал 711 миллиард доллар буюу Хятад, Орос, Их Британь, Франц, Энэтхэг, Саудын Араб, Герман, Бразил, Итали, Өмнөд Солонгос, Автрали улсуудын цэргийн зардалын нийлбэрээс давдаг байна. Эдгээр орнуудын цэргийн зардалын нийлбэр 690.9 миллиард аж.

З.Эрдэнэбат

0 comments:

Шагнал

- Нацагдоржийн нэрэмжит шагнал 2006 он
- Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал 1999 он
- Удвал сангийн нэрэмжит шагнал 2008

- С.Буянэнмэхийн нэрэмжит шагнал 2009 он
- Утгын чимэг богино өгүүллэгийн наадамд оролцож 12 удаа эхний байруудад шалгарсан.
- Оны шилдэг бүтээл шалгаруулах "Алтан өд-2011" шагналт

Ном

2012 он - Дөргөнэ хатны алтан зоос
2010 он - Цагаан сүүний домог (Англи хэл дээр)
2009 он - Нар хурайлсан хийморь
2007 он - Шөнийн танго
2005 он - Тэнгэрийн зүүд
2005 он - Согоо суман
2002 он - Өнчин чавхдас дуулдаггүй
1998 он - Мэргэнд буусан чоно
1993 он - Удган
1987 он - Толгодын шивнээ
1985 он - Хараацайн жигүүр

Тайз, дэлгэцийн бүтээлүүд

2009 он - "Нүцгэн натур" уран сайхны кино
2011 он - Хурдан том болмоор байна
2011 он - "Тусгаар тогтнолын төлөө" теле жүжиг
1999 он - Тэнгэр мэднэ кино
2000 он - Нохойтой нөхцсөн бүсгүй кино
2000 он - Цагаан сүүний домог кино
2003 он - Мэргэнд буусан чоно балет
2008 он - Уулын бяцхан зоргол хүүхдийн балет

Prizes and place winning in contests

1998: Prize by the Union of Mongolian Writers.
2004: “Honorary labor medal” high prize by the state.
2006: The Natsagdorj prizewinner
2009: The S.Buyannemekh prizewinner

“Delicacy of meaning” state contest of short stories
1989: Movie “The routine to meeting” won the second place in the contest of movie writing organized by Mongolian Railroad.
1993: “The best of tea” 1st and 2nd places
1994: “The legend of inscribed rock” 2nd place
1996: “Heaven’s dream” 3rd place
1997: “Solitude” 3rd place
2000: “Gold coin of queen Turkina” 3rd place
2005: “Uraliin tes mod” 2nd place
1998: “The fellow in white shirt” 1st place in the contest of short stories dedicated to 360th anniversary of Ulaanbaatar
2003: “Thirsty horse” 2nd place in the state contest of short stories.
2006: “Gun galuutai” 4nd place in the state contest of short stories.

“Golden feather” the contest of the best works
2001: “Lonely musician” the best
2002: “The wolf in divination” modern ballet as the best
2003: “Journey without return ticket” the best
2004: “The site of death” the best
2005: “Horse like deer” the best