Бидний Aмьдралын зарчим: Мөнх Тэнгэрийн Хүчин дор...!
Энэ
дэлхийн эртний үндэстнүүдийн нэг Монголчууд бидний амьдрал тэр чигээрээ
Mөнх Tэнгэрийн Хүчин дор явж ирсэн билээ. Нүүдэлчид задгай тэнгэрийн
дор, тэнүүн уудам тал нутаг, ой хээр, байгалд ил, сэтгэл зүрхээрээ,
зөн билгээрээ, оюун санаагаараа тэдгээртэй харьцаж, жилийн дөрвөн
улиралд орой дээр нь гялалзах түмэн өнгөт оддын дор амьдарч олон
мянганыг элээхдээ, төрөлхийн зөн совин, билэг оюунаараа Мөнх Тэнгэр -
Орчлонгийн тухай амьд төсөөлөлтэй болсон нь мэдээж.
Бид бие даасан
соёл иргэншил тул аливаад хандах бидний хандлага бусад үндэстнээс өөр
гэдэг нь ойлгомжтой. Бидний түүх, бидний хөгжил дэвшил, уналт бууралт
бүхэн бидний ертөнцөд хандах өвөрмөц хандлагыг буй болгосон юм. Орчлон
ертөнцийн жам ёсыг таних арга маань ч өөр байв. Энэ нь зөн билэгт
тулгуурласан цараатай, билэгдэлийн сэтгэлгээ ухамсар, мэдрэмжтэй нь
холбоотой байв. Байгалийн хувирал өөрчлөлт, эвдрэл сүйрэл, үхэл
төрөлтийн дунд байж, байгалтай шууд харилцаж явсаныхаа хүчинд бид
ертөцийн зүй тогтол хуулийг өөрсдийнхөөрөө нээсэн байна.
Амьдрал
бол хүчтэi, хурдтай, тэсвэртэй нь үлддэг, оршидог үйл явц. Хүн дээр
яривал бие, сэтгэл, оюуны хүчтэй нь ялан дийлж, амжилтанд хүрч, эрх
чөлөөтэй, аз жаргалтай амьдрана гэсэн үг. Монголчуудын дунд зуунаас
зуунд дамжиж ирсэн гайхалтай нэгэн уриа, тоmьёo, билэгдэл үг байдаг. Тэр
бол Мөнх Тэнгэрийн Хүчин дор...! гэсэн гүн утгатай үг билээ. Мөнх
Тэнгэрийн Хүчин дор амьдрахуй бол бидний амьдралын философи гэж үзэж
болно. Мөн дундаасаа төрөн гарсан агуу хүмүүсийг монголчууд Мөнх
Tэнгэрийн Хүчийг олсон хүн гэж үзсээр ирэв. Tэр хүн бол Чингис хаан....
гэх мэт бие, сэтгэл, оюyны хүчийг олсон гайхамшигт бүтээлч хүмүүс
байлаа.
Бүх л амьдрал, орчлон Mөнх Тэнгэрийн Хүчээр бүтээгдэж, бүх
үйл явц Mөнх Tэнгэрийн Xүчин дор явагдах тул хүч чадал, бүтээлч чанар,
эрх чөлөөг эрхэмлэх ёс суртахуун бол Монголчуудын амьдралдаа барiдаг гол
хандлага нь юм. Эрч хүч, хурд, цэцэн мэргэн бол хорин нэгдүгээр зууны
Монголчуудын ёс суртахууны зарчим байх ёстой гэж би хувьдаа үздэг.
(Mongol Naadamyn gurvan unet zuil)
Амьдрал Mөнх Тэнгэрийн хүчээр
бүтээгдэж, Мөнх Tэнгэрийн хүчээр хөдөлж байдаг. Бүх юмс Мөнх Тэнгэрийн
хүчин дор явагддаг хэмээх санаа бол ёстой цорын ганц, дээд үнэн гэж хэлж
болно байхаа. Энэ бол зүгээр нэг шашин маягийн номлол, эсвэл зөвхөн
амьдрах эрхийг тунхаглагч нөгөөх либерал үзэл номлол ч биш юм. Жинхэнэ
шудрага ёс бол хүчтэй нь хүчгүйгээ авч явах, хөтлөх, удирдах ёс байдаг.
Амьдрал бол тэмцэл. Энэ бол аливаа бие хүн өөрийгөө, өөрийнхөө хамгийн
чухал зүйл болох оюун санаагаа чөлөөлөх тэмцэл юм, зөвхөн хүчтэй,
ухаантай, эрүүл чийрэг, оюунлаг нь энэхүү хатуу ширүүн ертөнцөд амьд
үлдэх бөгөөд сул дорой, цалгар назгай, ялзарч дордсон нь мөхдөг гэдэг
бол байгаль ертөнц хийгээд орчлонгийн язгуур хууль.
Хүчирхэг
Монголын тухай ярихдаа бид зөвхөн улс төрийн хүч чадал - эрх мэдлийн
утгаар нь бус, илүү өргөн утгаар нь бие, сэтгэл, оюуны хийгээд ёс
суртахуун, сэтгэлгээний хүч чадлын тухай ярих ёстой юм. Бид шинэ,
бүтээлч монгол хүнийг буй болгох хэрэгтэй болоод байна. Xүч чадлыг
зөвхөн хүсэн мөрөөдөх бус өөрт буй дотоод нөөц бололцоогоо шавхан
дайчлах оюун санааны төлөв байдлыг буй болгох хэрэгтэй.
Үүний тулд бид:
Нэгдүгээрт:
Бүрханы хийгээд Буддизмыг davah. Дотоод гадаадын элдэв шашины
номлолоос өөрсдийгөө чөлөөluх ёстой. Монголыг Буддизм ядуу дорой,
гуйлгачин, ертөнцийн шудрага бус явдалтай эвлэрэн үxээнцээр эвлэрэгч,
тэмцэх чадваргүй болгосныг мартаж болохгүй...
Хоёрдугаарт: Харийнхны улс төр эдийн засгийн даралт шахалт, хэвлэл мэдээллийн тархи угаалт, мэдээлллийн дайны золиос болохгүй байх.
Гуравдугаарт:
Бүтээлч бие хүн болон төлөвшихөд саад болж байгаа бүх зүйлийг даван
туулах, цоо шинээр амьдралд хандах, амьдралыг байгаагаар нь хүлээн
авах...
...............................................................
7:28 PM
|
Labels:
З.Эрдэнэбат
|
- 1980 - 1989
- 1990 - 1999
- 2000 - 2009
- 2010 - 2011
- 2012-2013
- Аян замын тэмдэглэл
- Го.Дашням
- Гэрэл зураг
- Дурсамж
- Дуу
- Дууны үг
- Дүрс бичлэгүүд
- Жүжиг
- З.Эрдэнэбат
- ЗАРЛАЛ
- Зохиолууд
- Зохиолууд - Хятад хэл дээр (Stories in Chinese)
- Зохиолууд (Cолонгос хэл дээр) - Stories in Korean
- Зохиолууд (Англи хэлээр) - Stories in English
- Зохиолууд (Англи хэлээр) -Poem's in English
- Зохиолууд (Монгол хэлээр)
- Зохиолууд (Орос хэл дээр)
- Кино бүтээлүүд
- Мэдээ
- Нийтлэл
- Ном
- Судлал шүүмжлэл
- Судлал шүүмжлэл (Орос хэл дээр)
- Хобби
- Хөгжим
- Шүлгүүд (Орос хэл дээр)
- Шүлэг
- Ярилцлага
- Яруу Найраг
- Д.Пүрэвдорж
- Б.Мөнхболд /хөгжмийн зохиолч/
- Калиграфчин Ц.Бямбажав
- Ш.Өлзийбаяр
- Хөх Гацуурхан Театр
- Газарзүй
- Монгол бичиг
- Зураач Д.Бадам
- Д,Сумъяа
- Үүлэн бор
- Их Мянгат
- Д.Наранцогт
- Мэдээллийн шилдэг сайт
- Адаацаг
- aaaz
- Говь талын эгшиглэн
- Р. Чойном
- Го. Аким
- З. Эрдэнэбат
- Я.Баяраа
- Найман залуу
- Галаарид
- Бадамжав
- Баярхүүгийн Ичинхорлоо
- Сүхзориг
- Болор-Эрдэнэ
- Гантулга
- Монголын Зохиолчдын Эвлэл
- Ш.Баатар
Хубилай хааны хаврын хотод
Танилцуулга
Шагнал
- Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал 1999 он
- Удвал сангийн нэрэмжит шагнал 2008
- Утгын чимэг богино өгүүллэгийн наадамд оролцож 12 удаа эхний байруудад шалгарсан.
- Оны шилдэг бүтээл шалгаруулах "Алтан өд-2011" шагналт
Ном
- 2012 он - Дөргөнэ хатны алтан зоос
- 2010 он - Цагаан сүүний домог (Англи хэл дээр)
- 2009 он - Нар хурайлсан хийморь
- 2007 он - Шөнийн танго
- 2005 он - Тэнгэрийн зүүд
- 2005 он - Согоо суман
- 2002 он - Өнчин чавхдас дуулдаггүй
- 1998 он - Мэргэнд буусан чоно
- 1993 он - Удган
- 1987 он - Толгодын шивнээ
- 1985 он - Хараацайн жигүүр
Тайз, дэлгэцийн бүтээлүүд
- 2009 он - "Нүцгэн натур" уран сайхны кино
- 2011 он - Хурдан том болмоор байна
- 2011 он - "Тусгаар тогтнолын төлөө" теле жүжиг
- 1999 он - Тэнгэр мэднэ кино
- 2000 он - Нохойтой нөхцсөн бүсгүй кино
- 2000 он - Цагаан сүүний домог кино
- 2003 он - Мэргэнд буусан чоно балет
- 2008 он - Уулын бяцхан зоргол хүүхдийн балет
Холбоо барих
Шуудангийн хайрцаг: 54/210620A, Улаанбаатар хот, Монгол Улс
Телефон утас/факс: 976 - 11 - 310333
Утас: 976 - 99249466
Мэйл: tumenbayar_59@yahoo.com
Вэб: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
Books
1987 - “Whisper of hills” stories.
1993 - “Shaman” stories
1999 - “The wolf in divination” stories
2000 - “One string makes no voice” stories
2000 - “The legend of egg stone” stories
2005 - “Horse like deer” stories
2005 - “Heaven’s dream” poems
2007 - “Night tango” stories
Movies
1999: “Heaven knows”
2000: “The girl coming together with dog”
2000: “Legend of white milk”
Plays
2005: “The log of love” modern dance in nature
2005: Solo show under the topic “The wolf in divination”
Songs
“Lost lottery” by Erdenesukh
“Whose child” by Erdenesukh
“Locked door” by Erdenesukh
“Mother’s milk” by Purevkhuu
“For my spouse” by Enkhbayar
“Praying “ by Enkhbayar
“Cradle song” by Purebkhuu
“Mongol Ger” by Ser-Od
“Let’s dance around bonfire” by Battumur
"Blue wolf of the steppe, I love you" By SH. Ulziibayar
Prizes and place winning in contests
2004: “Honorary labor medal” high prize by the state.
2006: The Natsagdorj prizewinner
2009: The S.Buyannemekh prizewinner
“Delicacy of meaning” state contest of short stories
1989: Movie “The routine to meeting” won the second place in the contest of movie writing organized by Mongolian Railroad.
1993: “The best of tea” 1st and 2nd places
1994: “The legend of inscribed rock” 2nd place
1996: “Heaven’s dream” 3rd place
1997: “Solitude” 3rd place
2000: “Gold coin of queen Turkina” 3rd place
2005: “Uraliin tes mod” 2nd place
1998: “The fellow in white shirt” 1st place in the contest of short stories dedicated to 360th anniversary of Ulaanbaatar
2003: “Thirsty horse” 2nd place in the state contest of short stories.
2006: “Gun galuutai” 4nd place in the state contest of short stories.
“Golden feather” the contest of the best works
2001: “Lonely musician” the best
2002: “The wolf in divination” modern ballet as the best
2003: “Journey without return ticket” the best
2004: “The site of death” the best
2005: “Horse like deer” the best
Contact
Post address: P.O.Box-54/210620A. Ulaanbaatar, Mongolia.
Tel/fax: 976-11-310333
Mobile: 976-99249466
Email: tumenbayar_59@yahoo.com
Web: http://tstumenbayar.blogspot.com
http://www.tumenbayar.info
Wiki: Цэрэнтулгын Түмэнбаяр
0 comments:
Post a Comment